Ik krijg steeds vaker vragen over effectief, geweldloos en verbindende communicatie. Echter ook hoe pas ik dit toe in mijn dagelijkse praktijk? Deze laatste vraag krijg ik vooral van mensen die werkzaam zijn in het commerciële werkveld. Dit komt wellicht door mijn focus, passie en ervaring in sales en accountmanagement .Vanuit deze behoeften voelde ik mij geroepen om verheldering te geven over de begrippen empathie, sympathie, medelijden en mededogen.
Sympathie is reageren zonder inleven in de ander. Bijvoorbeeld door te temperen “ach er zijn veel redenen om wel blij te zijn, toch?” Ongevraagd adviseren. “o dat kun je beter zo doen”. Als ik jou was had ik dit nooit zo gedaan!” Troosten, “wat erg voor je”. Verhalen “dat doet me denken aan toen ik”… En zo zijn er nog velen. Herken je deze vormen van sympathie? Het komt allemaal sympathiek over natuurlijk.
Empathie is reageren met inleven in de ander. Hoe luister je empathisch? In de meeste gevallen: in stilte, met je aandacht bij de ander en niet bij jezelf. Empathie kan wel en niet verbindend zijn.
Medelijden is inleven gezien vanuit jezelf. Alsof het jou overkomt. “Dat is vast heel vermoeiend voor je.” Ik zou het ook helemaal beu zijn.” Of “ik word er ook niet vrolijk van”. Jouw interpretatie vanuit jou en daarom nauwelijks verbindend. Dit is meestal ook onprettig voor jezelf, als je dat intens doet. Als je gewaar wordt van je medelijden en je voelt in je lichaam, dan kan het zijn dat je energie wegzakt. Kijk maar eens of dit klopt?
Mededogen is inleven gezien vanuit de ander. Dit is de enige verbindende variant, omdat de ander daadwerkelijk gehoord wordt. Je bent niet met je eigen reactie bezig, maar bent qua aandacht even bij de ander. De verbinding vanuit je hart. Vraag maar eens in je omgeving, hoe vaak dat mensen zich niet gehoord en gezien voelen?
Hoe werkt mededogen? In een notendop is dat in stilte luisteren, je voelsprieten uitzetten en jezelf inbeelden in de emoties en behoeften van de ander. Dit gaat dus even helemaal niet over jou, je aandacht is bij de ander. Je vergeet niet jezelf -je hebt jezelf al gecheckt en hebt ruimte- maar houdt de aandacht even niet op jezelf. Als je al iets terugzegt, dan reflecteer je oordeelloos andermans emoties en behoeften Het liefst als een vraag? Zonder je eigen emoties of mening. Bijvoorbeeld “Ben je onrustig omdat je graag duidelijkheid wil?” En “Voel je je besluiteloos omdat je meer behoefte hebt aan zekerheid?”. Of eenvoudigweg. “Ik weet even niet wat ik moet zeggen, maar ik hoor dat het probleem groter is dan we dachten”. De ander merkt begrip en gehoord worden, daar zit dan de verbinding.
Moeilijk? Dat is subjectief! Verbindend of geweldloos communiceren is met heel veel oefenen goed en succesvol te passen. Alleen al dat “oordeelloos” blijkt vaak erg pittig – want we oordelen heel de dag door.
Robin van Dorrestein
